فصل پنجم

· استادان هنر قلمزنی

در تاریخ قلمزنی ایران به قدمت ساخت آثار به جای مانده، هنرمندانی بوده اند که با آفرینش آثار قلمزنی برگی از تاریخ فرهنگ و هنر و آرا و عقاید مردمان این مرز و بوم را، بسته به اوضاع فرهنگی ، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی روزگار خود، بر پهنه تاریخ رقم زده اند و به نسل پس از خود انتقال داده اند و با خلق آثار گران بها یادگارهای ارزنده ای از خود به جای گذاشته اند، به گونه ای که آثار آن ها در هر دوره ای سر آمد هنرهای قلمزنی در جهان بوده است.

اما در این جا به بیان قطره ای از بحر بی کران هنرآفرینان رشته قلمزنی بسنده و از هنر آفرینان دیرین تنها به ذکر نام برخی اکتفا شده است.

-بختیار ابن معزالدین، محمودبن محمدبن محمد هروی، حمیدبن محمود الاصفهانی، جعفربن محمدعلی، محمدبن عبدالوحید، محمودبن سنقر

هنر قلمزنی معاصر اکثراً در شهرهایی چون: تهران، اصفهان،شیراز،کرمانشاه و کرمان انجام می شود که هنرمندان بسیاری در این شهرها مشغول به ایجاد نقوش متنوع روی فلزات هستند و در کنار آن به آموزش و تعلیم این هنر در مراکز مختلف غیر از دانشگاه ها و مراکز دولتی می پردازند.

اینک به معرفی تنی چند از استادان به نام و برجسته هنر قلمزنی در دوره معاصر پرداخته می شود.

از اساتید برجسته این هنر،  حاج محمد تقی ذوفن، حاج سید محمد عریضی، ابراهیم دائی زاده را می توان نام برد. استاد رجبعلی راعی نیز از هنرمندان خلاق و مبتکر این هنر است که تابلوهای بسیار مشهور و نفیسی در زمینه داستانهای قرآنی، تاریخی و آثار حماسی و برجسته کردن برخی کارهای کمال الملک بوجود آورده است.

در حال حاضر، اشیاء قلمزده هنرمندان اصفهانی مانند سینی و گلدان و مجموعه های بزرگ مسی و برنجی و قوطی سیگار و جای نمک و قاب عکس و انواع ظروف بشقاب که با طرحهای بسیار زیبا بصورت جُند کاری قلمزنی شده موزه ها و مجموعه های خصوصی را زینت می بخشند.

سخن پایانی

اگر چه با شرحی مختصر نمی توان هنر قلمزنی را آن گونه که بایسته و مورد انتظار علاقه مندان و دانشجویان این رشته است، معرفی کرد، این هنر از هزاره های پیش از میلاد در درازنای زمان است.  هنر قلمزنی پس از این که انسان با ساخت ابزار فلزی و کشف فلز آشنا شد به شیوه های چکش کاری سرد و گرم شروع می شود و با ساخت ابزار مورد نیاز انسان شکل می گیرد.   این هنر در هزاره های سوم و دوم پیش از میلاد شکل واقعی خود را باز می یابد ومظهر اوج و شکوفایی آن در ظروف طلایی و نقره ای در هزاره اول پیش از میلاد است که در اشیای کشف شده در شمال غرب، شمال و غرب ایران به چشم می خورد.    پس از ذوب فلز و ریخته گری آن در قالب، در هزاره سوم به ویژه تا هزاره دوم و اول قبل از میلاد و حکاکی و چکش کاری روی آن رو به کمال نهاده و قلمزنی به شیوه امروزی از هزاره اول به بعد به اوج خود می رسد.   بهترین نمونه های به جای مانده ظروف زریََن و سیمین هزاره اول پیش از میلاد است که از کرانه های غرب دریای مازندران و شمال غرب ایران به دست آمده است. سیر تکاملی این هنر در آثار به جای مانده از زمان هخامنشی و ساسانی تجلَی یافته است.

منابع و مآخذ:

1- هنر قلمزني در ايران – از  ايران چه مي دانم ؟ /51.   (نویسنده: منوچهر حمزه لو ، انتشارات:امیر کبیر،سال:1367 نوبت چاپ:چاپ اول)،   از قسمت قفسه باز کتابخانه آستان قدس.

2- هنرهاي سنتي ايران ( قلمزني )    (نوشته: محمد ستاري،1367 )، از قسمت قفسه باز کتابخانه

3- آموزش قلمزني      ( ولي الله رمضاني، 1380)

4- قلمزني به روايت، ( محمود دهنولي 1380)

5- قلمزني : استانداردهاي مهارتي شاخه كاردانش زمينه خدمات گروه فرهنگ وهنر 1379)

6- نقوش برجسته : قلمزني 1378)

7 – 101 ( صدويك ) طرح معرق : جهت استفاده در رشته هاي هنري قلمزني ( پديد آورنده اصلي : غلامرضا اسماعيل زاده ، 1380)

8- كيميا : منتخب آثار قلمزني.  (شهره قاضی ،1384)

مجله :

1. مجله نقش و نگار ؛   (محمد تقي مصطفوي)

مقاله الكترونيكي:

1- قلمزني – از ويكي يديا دانشنامه آزاد / گوگل                                   http://www.wikipedia.org                   

2- قلمزني روي مس و برنج / پرتال شهر اصفهان – گوگل                            http://www.isfahan.ir                  

3- ارتباط ايده آل به تكنيك هاي قلمزني در ايران ( چكيده پايان نامه ) / گوگل    

http://www.mfatorehchi-.blogfa.com

4- قلمزني ( آشنايي با صنايع دستي ايران ) گوگل                                        http://www.aftab.ae/ 

5- قلمزني دوره ساساني / گوگل                                                             http://www.tebyan.net/

6- كيميا منتخب آثار قلمزني / گوگل                                                    http://www.adinebook.com/

7- قلمزني هنري باستاني / گوگل

8- قلمزني هنري كهن – گوگل                                                                     http://www.tanit.ir

9- قلمزني هنري ماندگار / گوگل  http://www.dastbedast.com                                                  

10- سفر ايراني - قلمزني / گوگل                                          http://www.safarirani.blogfa.com

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: